İlk Yayın: 11 Kasım 2025 – Güncelleme: 11 Kasım 2025 20:37
Eğitimci-Yazar Kazım Kılınç, 1 kilogram muzun üretim maliyetinin 32 TL olduğunu belirterek, alım fiyatlarının 35 TL’ye kadar gerilemesinin üreticileri endişelendirdiğini söyledi.
Muz üretimi de yapan Kazım Kılınç, “Yerli muz hasadının yoğun olarak yapıldığı Eylül, Ekim ve Kasım aylarında fiyatların sürekli düşüş göstermesi, üreticiler arasında tedirginliğe yol açtı. Türkiye’de muz üretiminin yaklaşık %70’i Eylül–Ocak ayları arasında gerçekleşiyor. Ancak bu dönemde ithalatın devam etmesi, yerli üreticilerin pazar payını olumsuz etkiliyor.”
Üretim 25 Yılda 12 Kat Arttı
2000 yılında Türkiye’de yıllık 64 bin ton olan muz üretimi, 2025 itibarıyla 800 bin tona yükseldi. Aynı dönemde 200 bin ton ithalat yapılarak toplam tüketim 1 milyon tona ulaştı. Türkiye’de muz sektörü yaklaşık 5 milyar dolarlık yatırım hacmine ve 1 milyon kişinin geçim kaynağına sahip.
Kazım Kılınç, “Yıllardır muz fiyatı ortalama 1 dolar civarındaydı ve bu seviyede üretici kazanç sağlayabiliyordu. Ancak gübre, enerji ve işçilik maliyetleri son yıllarda iki-üç kat arttı. Bugün 35 TL olan alım fiyatı, üretim maliyetini karşılamıyor” dedi.
Üreticilerden Destek Talepleri
Kılınç, üreticilerin sorunlarının çözümü için sivil toplum kuruluşları ve ziraat odalarının girişimlerde bulunduğunu ifade etti.
Anamur-Bozyazı Ziraat Odası Başkanı Ahmet Şeref Gümüş de muz üretiminde yaşanan sıkıntıları çeşitli platformlarda dile getirerek çözüm arayışlarını sürdürüyor.
Kılınç, Üreticilerin öne çıkan talepleri ise şöyle sıraladı:
Gümrük Vergisi: İthal muzda uygulanan %7’lik gümrük vergisinin, eski oran olan %148,5’e çıkarılması talep ediliyor. Ayrıca ton başına alınan 600 dolar maktu verginin 1350 dolara yükseltilmesi, yerli üreticiyi koruyacak bir önlem olarak değerlendiriliyor.
Pazarlama ve Zincir Marketler: Zincir marketlerin reyonlarında yerli muza belli oranlarda yer verilmesi için yasal düzenleme yapılması isteniyor.
Tarımsal Krediler: Muz seralarına yönelik modernizasyon kredilerinin yeniden başlatılması, üreticilerin plastik örtü ve demir aksam yenilemelerinde kolaylık sağlayacak.
Muz İhtisas Gümrüğü: Kalite kontrol sisteminin etkin işlemesi için Mersin Limanı’nda “Muz İhtisas Gümrüğü” kurulması öneriliyor.
Destek Beklentisi
Mersin’in Mut ilçesinden eski Ekonomi Bakan Yardımcısı Mustafa Sever’in geçmişte yerli muzun gelişimine önemli katkılar sunduğunu hatırlatan Kılınç, “Sayın Sever’in bugün de üreticilerin sorunlarının çözümünde destek vereceğine inanıyoruz” dedi.
Son olarak Kılınç, “Artan üretimle iç piyasayı büyük ölçüde karşılayan yerli muz sektörü, ülke ekonomisi için stratejik öneme sahip. Bu sektörün ayakta kalması hepimizin ortak sorumluluğu” ifadelerini kullandı
